Hangi Koku Nerede Kullanılmalı?

Hangi Koku Nerede Kullanılmalı?

Kokulandırmada hangi kokuyu nerede kullanabileceğiniz konusu, alanın büyüklüğüne göre değişir, çünkü her ürününün farklı bir etki alanı vardır. Bu açıdan kokulandırma ve iklimlendirme birbirlerine çok benzerler. Daha iyi anlaşılabilmesi için yelpaze, vantilatör ve klimanın farklı kullanım alanlarını örnek olarak gösterelim. Klimayı büyük alanlarda kullanırken, daha küçük bir alan için vantilatörü tercih ederiz. Biraz daha ufak bir alanda da vantilatör rahatsızlık verebileceğinden yelpazeyi uygun görürüz. Bu benzetmelerden yola çıkarak salon gibi büyük bir yerde koku makinesi , banyo gibi daha küçük bir alanda çubuklu koku ve dolap gibi daha da ufak bir bölümde ise koku kesesi kullanmanız doğru olacaktır.

Ürün seçiminde alan büyüklüğü gibi tabii ki yoğunluk da önemlidir. Yukarıdaki klima ve vantilatör örneğine devam ederek açıklayalım. Aynı alana sahip iki oda düşünelim; birisi İstanbul’da diğeri ise Antalya’da. Mayıs ayında İstanbul’dakinde belki bir vantilatör işinizi görebilecekken, Antalya’da sıcaklık çok yüksek olacağından; metrekaresi aynı olduğu halde vantilatör yerine klima kullanmayı tercih edersiniz. Kokuda da benzer bir durum söz konusudur. İki odadan bir tanesinde koku sorunu yaşanmazken, diğerinde rutubet veya sigara kokusu varsa; odanın alanı küçük olduğu halde çubuklu koku yerine koku makinesi kullanmalısınız.

Etkili bir kokulandırma için, bunlarla beraber kesinlikle kullanmanız gereken ürün “tekstil kokusudur” çünkü ortamdaki halı, perde ve minder gibi tekstil ürünleri olası kötü koku kaynaklarıdır. Hatta ayakkabı dolabındaki ayakkabıların içinden gelen kokular da evin ortamını olumsuz etkiler. Bunların sürekli temiz tutulması maalesef mümkün değildir, kaldı ki temiz oldukları halde üstlerine rutubet kokusu da sinebilir. Temizliğin olmasa da temizlik kokusunun alternatifi olarak, buralardan gelen kötü kokuları tekstil kokusu ile giderdiğinizde, ortamda kullanacağınız diğer koku ürünlerinden daha yüksek verim alırsınız. Tekstil kokusunda dikkat edilmesi gereken en önemli husus, ürünün ortam kokulandırması için değil de, tekstilden gelen kokuların yok edilmesi için kullanılmasıdır. Muhakkak koku da verecektir fakat asıl görevi; tekstillere sinmiş yemek, sigara ve rutubet gibi istenmeyen kokuları yok etmesidir. Özetle, daha etkili ve verimli bir kokulandırma istiyorsanız tekstillerden gelen kokuları öncelikli olarak mutlaka dindirmelisiniz.

Ortam için uygun ürünlerin seçiminden sonra, koku kaynağını, yani ürününüzü doğru konumlandırma; basit gibi gözükse de gayet önemli bir konudur. Kokularınızı kapı ve pencereye uzak yerlere konumlandırın ki kokularınız dışarıya uçmasın. Böylece kokular mümkün olduğunca eşit şekilde ortama yayılarak mekânda daha uzun süre kalacaktır. Fakat eğer ortamda kötü koku yayan bir nesne varsa ona yakın bir yer tercih etmelisiniz ki oradan koku ortama yayılmasın. Bununla birlikte, ofisinize gelenleri etkilemek için de koku makinenizi kapıya yakın koyabilirsiniz. Örneğin bir muayenehaneniz var, hastalarınız henüz içeriye girmeden sizden gelen hoş kokularla, hakkınızda daha pozitif bir izlenime sahip olabilirler.

Tabii şimdi doğal olarak kokunun etki alanını, süresini ve yoğunluğunu sormak da isteyebilirsiniz. Bu sorunun cevabını net olarak vermek çok zor çünkü sarf ettiğiniz ölçü-miktar, kokulandıracağınız alanın hacmi, ortamdaki hava sirkülasyonu, mekânda sürekli kokan/daha önce sinmiş kokunun yoğunluğu, kullandığınız kokunun kalitesi ve sizin koku algı eşiğiniz değişkendir. Dolayısıyla sadece deneyerek ölçebilirsiniz. Bu yüzden seçim sürecinde tercih ettiğiniz markanın size yardımcı olması ve ürünlerde herhangi bir memnuniyetsizlik olursa iade garantisi veriyor olması çok mühimdir. Yemek gibi düşünün: Restoranda beğenmediğiniz bir yemeği nasıl tadına bakıp geri gönderiyorsanız kokuda da aynı bu şekilde olmalıdır. Ve unutmayın tüm kokulu ürünler; deodorant, parfüm veya diş macununda da olduğu gibi belli periyotlarda ve sürekli kullanılmalıdır. “Hızlı tüketim ürünleri” olarak adlandırılmaları da bu yüzdendir.

Aynı mekânda farklı kokular kullanılır mı?

Günümüzde genel koku kullanım alışkanlığı, ortama tek bir kokunun hâkim olması yönündedir. Ancak tespitimiz ve önerimiz, kokularda farklılığın monotonluğu kırıp ortama koku zenginliği katmasının ve bundan dolayı farklı kokuların birlikte kullanılmasının hem siz hem de ziyaretçileriniz için çok daha hoş olacağıdır. Bu, yemekte de öyle değil midir? Yemek yaparken sadece soğan kokması yerine biber, sarımsak ve soğanın birlikte kokması yemeği daha çekici kılmaz mı? Ortam kokusunda da benzer durum söz konusudur. Misal bir evin ve ofisin tamamen yeşil çay kokmasındansa, salondaki koku makinesinde yeşil çay esansı ve banyodaki çubuklu kokuda Marsilya sabunu tercih edilmesi ; çok daha etkileyicidir; burun yorulmasından dolayı belli bir süre sonra siz ve misafirleriniz zaten aynı kokuyu alamayacaksınız.

Örneğin salonda kokan yeşil çay eğer diğer alanlarda da kokuyorsa belli bir zaman sonra bu kokuyu burnunuz hissetmeyecektir. Halbuki banyoda farklı koku kullanılmış olsaydı oraya girildiğinde de koku hissedilecekti. Dolayısıyla mekânlarınızı daha çekici kılabilmeniz için tavsiyemiz, tek bir çeşit koku yerine sevdiğiniz birkaç farklı kokuyu birlikte kullanarak koku zenginliği yaratmanızdır.

Tabii alanın büyüklüğü de önemli çünkü küçük bir odaya birden fazla koku koymak gereksiz olacaktır. Bu durumda yukarıda yazdığımız gibi evin farklı odalarında değişik kokular tercih edebilirsiniz. Aynı yerde farklı kokular kullanmanız için alanın büyük olması gereklidir. Bazı büyük mekânlarda birden fazla koku makinesi kullanılması gerekli olabilir. Mesela Amerikan mutfaklı çok geniş bir salonda veya otel lobisinde birden fazla koku makinesi kullanılıyorsa makinelere farklı esanslar koymanızı öneririz. Özellikle otellerin oda ve koridorlarındaki koku birbirlerinden farklı olsun ki daha etkileyici olsun. Unutmayın belli bir zaman sonra burnumuz aynı kokuyu almamaya başlıyor, bu yüzden de farklı çeşit kullanmak önemlidir. Şimdi aklınıza şu soru gelebilir: Kokular havada karışacak, sorun olur mu? Yukarıda mutfaktaki yemek kokusu örneğinde de açıkladığımız gibi, tam tersine koku çok daha çekici olacaktır.

Bir not: Farklı kokuları kullanırken kapıda yani hava sirkülasyonunun daha fazla olduğu yerde hafif koku kullanmayın, hava akımı nedeniyle kokusu daha az hissedilecektir. Örneğin elinizde iki makine olduğunu varsayalım, esanslarınız da sandal ağacı ve yeşil çay olsun. Sandal ağacını kapıya daha yakın olan makineye, daha hafif olduğu için yeşil çayı ise daha içeridekine koymanız daha verimli kokulandırma yapmanızı sağlayacaktır. Aklınızda olsun, makineler birbirlerine olabildiğince uzak dursunlar, böylece alanı daha etkili kokulandırabilirsiniz. Eğer alan ikiden daha fazla makine kullanılmasını gerektirecek büyüklükteyse farklı farklı esansları kullanıp yarattığı farkı bir görün. Yaşadığınız en ufak memnuniyetsizlikte rahatlıkla bize ulaşabilirsiniz.

Sözlerimize son vermeden bir de “kurumsal koku” kavramına değinelim. Bazen markalar sadece kendilerine ait kokularının olmasını isterler. Başka hiçbir yerde rastlanmamış, rastlanmayacak, sadece onlara özel bir koku. Bu şekilde hem müşterilerini benzersiz şekilde etkilemek hem de hafızalarında kalmak isterler. Kokularını beğenmeyen müşterileri olsa da bunu başarmış birçok marka var. Mağazaya girdiğinizde sizi etkileyen hatta alışveriş yapmaya teşvik eden veya kuruma olan güveni arttıran, başka hiçbir yerde rastlamadığınız bir koku… Hafızanıza kazınır.

Koku hafızası öyle kuvvetlidir ki sizi çocukluğunuza dahi götürebilir, pazarlamada da en çok istenen hatırlanmak değil mi zaten. Buraya kadar her şey çok güzel. Peki, bu özellikte bir koku kullanan markanın “koku hafızasından yararlanma” imkânı olacak mı? Yani sırf markaya özel bir koku kullanıldığında, onu koklayan müşterilerin üzerinde yarattığı etkiden yararlanılabilir mi? Şaşırabilirsiniz ama maalesef hayır. Çünkü markanın kokusu sadece kendi mağazasındadır. Müşterilerin yaşamında, geçmişinde hiç yeri olmamıştır. Müşteriler başka hiçbir yerde bu özel kokuyu duymadıklarından bu onlara hiçbir şeyi çağrıştırmaz, hiçbir şey ifade etmez. Yani koku hafızasının inanılmaz etkisinden marka yoksun kalacaktır.

Dolayısıyla popüler olan özel koku uygulamasının, markayı hatırlatma amacına kesinlikle hizmet etmediğini düşünüyoruz. Markaların sürekli hatırlanmak için ihtiyacı olan şey, günlük hayatta sık karşılaşılan kokuların çok güzel versiyonlarıdır. Diğer türlü başka bir yerde karşılaşılmayacak bir kokunun “hatırlanma” anlamında pazarlamaya hiçbir etkisi olmayacaktır.

Misal iki markadan biri mango kokusu diğeri ise kendisine özel eşi benzeri olmayan bir koku yaptırmış olsun. Kokladınız ve ikisini de gerçekten çok beğendiniz. Öyle güzel kokuyorlar ki mağazanın önünden geçerken, her ikisi de sırf koklamak için içeriye sokacak derecede sizi etkiledi. Bu durumda özel üretilmiş kokuya sadece mağazaya girdiğinizde rastlayabileceksiniz. Fakat mango kokusu kullanan marka, karşınıza her mango kokusu çıktığında aklınıza gelecek, hatta kokladığınızda “sanki şu marka gibi kokuyor” diyeceksiniz. Size çağrışım yaptırmasının yanı sıra bir de bu çağrışımı çevrenize yansıttığınızda bu da işin cabası olacaktır. Gerçekten, bilindik olan kokuyu kullanan marka için müthiş bir avantaj.

Bu durumun istisnası birçok şehir ve semtte mağazası olan markalardır. Her zaman rahatlıkla ulaşılabilecek olduklarından, sırf onlara özel bir kokunun olması uygun olabilir. Fakat iki-üç lokasyonda olan bir marka ya da bir otel olduğunuzu düşünün, sizin kokunuzu koklayanın bir daha kokunuza rastlayıp sizi hatırlaması mümkün olmayacaktır. Böylece markasını hatırlatma adına sadece mango kokusunu kullanan başarılı olacaktır. Bu konu ile ilgi tereddütleriniz olursa, bizimle iletişime geçin yardımcı olalım.

İşletmelerdeki koku bazen müşterinin zevkine hitap etmediği gibi rahatsız edici de olabilir. Bu tip bir şikâyet alındığında tamamen kokulandırmadan vazgeçmek yerine müşterinizle vedalaşana kadar kokulandırmayı sonlandırmalısınız. Çünkü kokunuzu sevenler de olduğu gibi ortamdaki kötü koku sorununa çözüm için kullandığınızı ve sevdiğiniz kokunun sizi de motive ettiğini unutmamalısınız.

Otel ve restoran gibi işletmelere kokuları test ederken önerimiz; ürünü kullandıktan hemen sonra ortamdan ayrılmalı ve 15 – 20 dakika sonra hiç koku kullanılmamış benzer başka bir alana girip, koklanmalıdır. Ardından demo yapılmış yere dönüp, test edilmelidir.

Bu yazımızı “koku en güzel dekorasyondur” diyerek bitiriyoruz.

Notlar:

• Kokular temiz alanlarda çok daha etkili şekilde hissedilir. Kokuları kullanmadan önce ev tekstillerinizi temizlemeniz ve ortamı havalandırmanız sonucu olumlu yönde etkileyecektir.

• Dolap ve raflarınızı belli aralıklarla havalandırıp, seyahate çıkarken dolap kapaklarını açık bırakın.

• Çöpleri bekletmeden atın.

• Evcil hayvan besleyenler, ev tekstillerinin temizliğine daha fazla özen göstermelidir.

• Lavabo süzgeci tornavida yardımıyla sökülüp, süzgece yapışmış maddeler çıkartılıp temizlenmelidir.

• Banyo fanı kullanıyorsanız belirli dönemlerde içini temizleyin.

• Tuvaletten kötü koku geliyorsa, koku kullanmadan önce muhakkak uzman bir tesisatçıyla görüşün.

• Ortamın büyüklüğü, ısısı ve hava sirkülasyonu; kokuların etki gücü, etki alanı ve tükenme sürelerinde farklılıklar yaratabilir. Bu tip alanlarda daha farklı nitelikte ve / veya daha fazla sayıda ürüne ihtiyaç duyabilirsiniz. Birden fazla ürün kullanmanız gerektiğinde, ürünleri birbirlerinden uzak konumlandırın. Alanın büyüklüğü, kokunun yoğun veya hafif hissedilmesini sağlar.

• Kokularınızı, ya istenmeyen kokuların geldiği bölgeye ya da ortamın merkezine yakın yerleştirmenizi öneririz. Daha etkili ve uzun ömürlü kullanım için kokularınızı, hava sirkülasyonunun yoğun olduğu kapı ve pencere gibi alanlara uzak yerleştirin.

• Kokuları güneş ışığından, sıcaktan uzak tutun ve buzdolabına koymadan muhafaza edin. Ayrıca banyo ve benzeri nemli ortamlarda da saklamayın.