Aromakoloji Nedir?

Evet, farkı kısaca anlattıktan sonra şimdi biraz derine inelim. Aromakoloji, davranış ve duygusal değişikliklere etki ettiğinden, günlük hayatımızda temas ettiği alan çok geniştir. Stresten özgüvene, sağlıklı bir iletişimden arzu edilen bir mutluluğa varıncaya kadar birçok farklı başlığı ekleyebileceğiniz büyük bir yelpazeyi kafanızda canlandırın. Aromakolojinin bunları bize yaşatmak için -aromaterapide olduğu gibi- sadece uçucu yağlara ihtiyacı yoktur, tüm beğendiğiniz kokularla bunu gerçekleştirebilir.

Peki, koku bu etkiyi bize nasıl yapıyor? Cevabı, beynimizdeki limbik sistemdedir. Şimdi çok kısaca limbik sisteme değinelim. Mutlaka beynin ödül merkezini duymuşsunuzdur; onun yeri tam olarak işte burası. Duygu ve davranışlarımızın düzenlenmesi de, içgüdülerimizin harekete geçmesi de limbik sistemde gerçekleşir. En önemlisi ise, limbik sistem isteğimize bağlı hareket etmez ve tepkisi yoğun olabilir. Peki, burası neden aromakolojide önemli? Çünkü limbik sisteme sadece kokular direkt girebiliyor ve burada işleniyor. Böylece limbik sistemin kokuları işlemesi, aromakolojinin ana konusu oluyor.

İsterseniz gelin şimdi bunu nasıl sağlayacağınızı konuşalım. Diyelim ki “herhangi bir” koku çeşidinin rahatlatıcı etkisi hakkında “herhangi bir” yazı okumanızın ardından, o esanstan satın alıp koku makinesiyle evinizi buram buram kokuttunuz. Evet, doğal olarak bunun sizi rahatlatmasını ve mutlu hissettirmesini bekleyeceksinizdir. Bu tarz bir yöntemle koku seçerek, yani okuyarak veya birilerinden duyarak, istediğiniz etkiyi yakalamanız maalesef her zaman mümkün olmaz. İkna edici reklamlarda ve daha pek çok yerde, bunun tam tersi yazılıp söylense de emin olun ki bu şekilde istediğiniz etkiyi yaratmaya çalışmanız işinizi şansa bırakmanız demektir… Çünkü hepimiz farklı kokulara değişik tepkiler verebiliriz ve bu çok doğaldır.

Örnek mi? Lavantanın meşhur rahatlatıcı etkisini duymayan yoktur fakat birçokları için de dayanılmaz itici bir kokudur. Bu durumda, siz lavanta kokusu sevmeyenlerdenseniz bahsedilen rahatlatıcı etki hiçbir şey ifade etmeyecektir. Başka bir örnek verelim: Coğrafi farklılıklar da bu dediğimizi teyit edebilir. Misal, ülkemizde temizlik kokusunun en iyi ifadelerinden birisi olan beyaz sabun kokusu yani Marsilya sabunu kokusu, Amerika’da bazı sinek ilaçlarının kokusudur. O zaman bu ilaçlardan kullanan bir Amerikalı, böyle kokan ortamdayken, meşhur temizlik hissini algılamayacağı gibi bir anda aklına sinekler gelecektir, değil mi? Kokuların farklı ve güçlü etkileri vardır fakat sevmiyorsanız size olumlu hiçbir psikolojik faydası olmaz, hatta ortamı dayanılmaz bile yapabilir. Misal gül kokusu birçok kişi tarafından çok beğenilmesine rağmen siz sevmiyorsanız buram buram gül kokan odada iyi hissetmek bir yana bir dakika bile duramazsınız. Veya çocukluğunuzdan kalan travmatik bir hatıranızla yakından ilişkilendirdiğiniz bir kokunun, sizi rahatlatması şöyle dursun, ismini duymanız dahi psikolojinizi bozabilir.